Үй құстары
Қасжан Айткүл Сапабекқызы
Қостанай облысының Нұржан Наушабаев атындағы Затобол мектеп-гимназиясының шағын орталық тәрбиешісі
Мақсаты: Үй құстарының тіршіліктері туралы түсініктерін кеңейту. Үй құстарының пайдасы туралы мағлұмат беру. Құстарға деген сүйіспеншілікке, қамқорлыққа тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдері: түсіндіру, сұрақ-жауап, дидактикалық ойын.
Көрнекіліктер: Әтеш, балапан, тауықтың суреттері, жұмыртқа, үнтаспа.
Сабақтың барысы:
Тәрбиеші: – Балалар, қолымыздан ұстап «Қуаныш шеңберін» құрып, бір-бірімізге жылуымызды білдірейік.
Тиіспе, балапан, тауыққа,
Тентектікті қойыңдар.
Араздық жоқ араңда,
Тату-тәтті болыңдар.
Тәрбиеші: – Балалар, бір-біріміздің тату екенімізді білдірдік. Ендеше, қонақтармен амандасайық.
Үлкенге де – сіз,
Кішіге де – сіз.
Баршаңызды құрметтеп,
Бас иеміз біз.
Тәрбиеші: – Өте жақсы балалар, енді орнымызға отырайық. Балалар, қазір жылдың қай мезгілі?
Балалар: – Күз мезгілі
Тәрбиеші: – Күз мезгілінде қандай табиғат құбылыстары болады?
Балалар: – Күн суытады, жаңбыр жауады, жапырақтар сарғайып жерге түседі.
Тәрбиеші: – Ендеше, күз туралы кім тақпақ біледі?
Сарғаяды жапырақтар,
Күз де келіп қалыпты.
Қатаяды топырақтар,
Жаз да бітіп қалыпты.
Тәрбиеші: – Балалар, тыңдаңдаршы, бір нәрсе тырсылдап жатыр. Қане, қайтадан тыңдайықшы. Мәссаған, мына жұмыртқаның үлкенін – ай, өзінің түсі аппақ екен, ал көлемі сопақшаға ұқсайды екен. (Балалар жұмыртқаға таңдана қарайды)
Тәрбиеші: – Балалар, жұмыртқа жарылып жатыр екен. Бұдан не шығатынын білесіңдер ме?
Балалар: – Балапан шығады
Тәрбиеші: – Балапан шығатынын білесіңдер. Балапан не істеп тұр?
Балалар: – Жылап тұр.
Тәрбиеші: – Балапан, сен неге жылап тұрсың? Біз саған көмектесеміз, айтшы балапан.
Балапан: – Мен мамамнан адасып кеттім. Сіздер соны тауып бере аласыңдар ма, балалар?
Тәрбиеші: – Әрине, балапан. Біз саған көмектесеміз. Балалар, бәріміз балапанның мамасын шақырайықшы.
Балалар: Қыт-қыт-қыт! Қыт-қыт-қыт!
Тауық: – Балалар, не болды, менің жұмыртқаларымды таптыңдар ма? Сендерге көп рахмет.
Тәрбиеші: – Тауық, біз балалар болып сіздің жұмыртқаңызды таптық. Оны ұстайын деп едік, ол жарылып жатыр екен. Біз оның жарылуын күттік. Содан міне, сіздің балаңызды аман-есен тапты балалар.
Тауық: – Рахмет, балалар! Менің балапанымның қарны аш еді, сендер балапаныма жем, тары тауып беріңдерші.
Тәрбиеші: – Тауық бізде жем де, тары да бар. Бірақ менің тапсырмаларымды орындасаң ғана беремін.
Тауық: – Ендеше, балалар, сендер маған көмектесіңдерші.
Балалар: Жарайды, көмектесейік.
1 – тапсырма: Жұмбақ шешу.
Басында айдары бар,
Иегінде сақалы бар.
(Әтеш)
2 – тапсырма: Жаңылтпаш.
Үйір – үйір балапан,
Үйірге кім үйретті?
Үйір – үйір балапан,
Үйірге өзім үйреттім.
3 – тапсырма: Балапан туралы кім өлең біледі? («Әнші балапан»)
4 – тапсырма: Үй құстарын атап беріңдер?
(қаз, тауық, әтеш, үйрек)
5 – тапсырма: Әтеш туралы кім жаңылтпаш біледі?
Әтеш әнге басады,
Әтеш ұйқы ашады.
Тауық: – Балалар, сендер маған көп көмектестіңдер. Рахмет, енді мен сендермен қоштасайын. (Тауық балапанын алып кетіп қалады)
Тәрбиеші: – Балалар, бәріміз орнымыздан тұрып бойымызды сергітейік.
Тауық тары жинапты,
Оны ешкімге қимапты.
Бөтекесін толтырып,
Қамбасына құймапты.
Қыста тауық қақылдап,
Тары іздеп жүр тақылдап.
Дидактикалық ойын: «Анасын тап»
Шарты: Балаларға үй құстарымен олардың балапандарының суретін үлестіріп беру. Балалар анасын балапанымен жұптастырады.
Тәрбиеші: -Балалар, сонымен сендер қандай үй құстарын білесіңдер?
Балалар: – Қаз, тауық, үйрек.
Тәрбиеші: – Неліктен бұл құстарды «Үй құстары» дейміз?
Балалар: – Үйде мекендегендіктен үй құстары дейміз.
Тәрбиеші: – Үй құстарының адамға қандай пайдасы бар?
Балалар: – Үй құстарының еті, сорпасы, жұмыртқасы адам ағзасына өте пайдалы.
Тәрбиеші: – Өте жақсы, дұрыс айтасыңдар! Балалар, аулада тауықтар мен әтештер жайылып жүр екен, олардың балапандары қайда екен? Қане, балапандарды жем жеуге шақырайық.
(Топтық жұмыс. Балапандарды жапсыру)