«Отбасы мен балабақша ынтымақтастығы»
Мейрамова Т.М.
Астана қаласы №30 «Қайнар» балабақшасының тәрбиешісі
Баланы бұзуға, түзеуге себеп болатын
бір шарт – жас күнде көрген өнеге.
Жүсіпбек Аймауытов
Қоғам үшін әр кезеңде , әр отбасында өсіп келе жатқан өрімдей ұл – қыздардың дені сау, рухани бай, еңбекке , білімге құштар болып өсуі – ең жоғарғы тілек, ең биік мақсат. Оның қуат алатын қайнар бастауы отбасы. Отбасының аса құнды ықпалы мен әсерін өмірдегі ешнәрсенің күшімен салыстыруға болмайды. Балаға ата – ана тәрбиесінің орнын ешнәрсе алмастыра алмайды. Отбасы – өмірге сәби әкеліп, оны тәрбиелеп, қалыптастыруда және ұрпақ жалғастыруда теңдесі жоқ орын. [2, с. 15]
Отбасының балаға тәрбие берушілік қызметтінің мақсаты – балаланың жасын, жеке ерекшелігін, психологиялық процестерін ескере отырып, жарасымды жетілген ұрпақты тәрбиелеу. Көздеген мақсатқа жету үшін отбасындағы тәрбие төмендегі міндеттерді шешеді.
– отбасында баланың өсуіне, денсаулығына қамқорлық жасау, тазалықты қалыптастыру.
– еңбексүйгіштікке баулу, тұрмыстағы, үй шаруасындағы еңбекке құлшынысын арттыру, өзіне – өзі қызмет етуге үйрету.
– отбасы мүшелерімен тіл табысып, дұрыс қарым – қатынас жасауға, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуге үйрету .
– әдебиетке, мәдениетке, өнерге тәрбиелеу. Бұл міндеттер жүзеге асу үшін бала дүниеге келген күннен бастап отбасында, қоғамдық орындарда, мектепте тәлім – тәрбие беріледі. [3, с. 3]
Бүгінгі таңда болып жатқан өміріміздегі өзгерістерге байланысты ұстаздар мен ата – аналардың бала тәрбиелеудегі жауапкершілігі арта түсуде. Балабақшада ата-аналармен бірлесіп жұмыс өткізуге де ерекше мән беріледі.Ашылғанымызға 1 жыл толса да бөбекжайымызда ата-аналармен бірлесе отырып жұмыс атқардық ,бірнеше жетістіктерге қол жеткіздік. Мен өз «Қарлығаш»тобында «Туған жерім Қазақстан» «Бақытты балалық шақ»деген тақырыпта өткізілген ввикториналық ойын ата-аналарды қатыстырып, викторина өте қызықты өтті ата-аналардың пікір ұсыныстары енгізіліп оқу –тәрбие жұмысымызға жаналықтар енгізіп отырамыз. Балаларды оқыту мен тәрбиелеуде отбасының басым ролін мойындай отырып бірлесе жұмыс жасау керек. Әрбір ұстаз ата – аналармен қарым – қатынас жасауда түрлі тәсілдерді, қазіргі жаңа технологияларды пайдалана отырып, ата – ананың қызығушылығын арттыру мақсатында жұмыс жасаса, ата – ананың балабақшаға, тәрбиешіге деген көзқарасы өзгерер еді. [1, б.4]
Қазіргі уақытта жұртшылықтың балаларды тәрбиелеуге қатысы кеңейе түсіп, тәрбие жұмысы еңбек ұжымының күнделікті ісіне айналуда тәрбиешілердің практикасында ата – аналармен және көпшілікпен бірігіп жұмыс істеудің әр түрлі формалары қалыптасып, жемісті түрде қолданылуда. Олар ата – аналармен жекелеп және ұжымдық жұмыстар жүргізді.
Отбасы тәрбиесіндегі кездесетін сәтсіздіктер ата – аналардың пеадгогикалық сауатсыздығынан және оларда тәрбие жұмысын жүргізуге қажетті тәржірибенің жоқтығынан болады. Балаларды тәрбиелеудің дұрыс жолын табу үшін ата – аналарға көмектесу тәрбиешілердің міндеті . [2, б.22]
Ата – аналармен жүргізілетін жұмыс түрлерін қалай ұйымдастыруға болады?
Ол үшін біз ата – аналармен жақынырақ танысып, отбасының әлеуметтік жағдайын, отбасы мүшелерінің бала тәрбиелеудегі ролін анықтау үшін, ата – аналардың ұсыныс – пікірлерін, ойын бөлісу мақсатында сауалнамалар, анкеталық сұрақтар алуымызға болады. Сонымен бірге жыл бойғы жүргізілетін жұмыс түрлерін ата – аналармен бірлесе отырып жасаған тиімді. Себебі, ата – аналар заман талабына сай өзекті мәселелерді, отбасы тәрбиесіне байланысты тақырыптарды өздері ұсына алады. Сонымен қатар ата – аналардың ұсыныс – пікірлермен санаса отырып ата – аналарға арналған әңгімелер мен лекциялар, консультациялар, сұрақ – жауап кештері, тәрбие жұмысын алмасу жөніндегі конференциялар, ата -аналарды педагогикалық әдебиеттермен таныстыру әдіс – тәсілдері қарастырылады. М. Әуезов «Қай істің болсын өнуіне үш түрлі шарт бар. Ең алдымен әуелі ниет керек, одан соң күш керек, одан соң тәртіп керек». өмірлік тәжірибе ұлы жазушымыздың сөзінің құдіреттілігін байқатады. [4, б.13].
Отбасы мен балабақша арасындағы байланысты күшейтіп, бағытты жұмыс жүргізу, ұйымдастырылатын мерекелік іс – шараларға, ата- аналар және топ жиналыстарына ата – аналарды тартудың қажеттілігі:
* балаларда іс – әрекетті таңдаудың үлкен мүмкіндігі болады;
* балалар маңызды жетістіктерге жете алады;
* ұнайды;
* балалар еліктеудің жаңа үлгісін алады;
* ата-аналар тәрбиеші жұмысымен жақын танысып, оны бағалай біледі;
* ата- аналар және отбасы мүшелері өздерінің бала тәрбиелеуге, оқытуға қатысы бар екендігін сезінеді,
Бала ата – ана мен мұғалімнен қандай өнеге ала алады? Әке мен шеше өзін тәрбиешімін дей отырып, өздері де тәрбиеге енуі қажет.
Бүлдіршіндер өнерімен қорытындыланады.
Қазіргі таңда баланы тәрбиелеуде ата – ананыңда, тәрбиеші – ұстаздың да атқаратын ролі зор. Жас күнінде бала қандай тәрбие алса сол ізбен алға қарай өседі. Тәрбие кезінде отбасының, балабақшаның да алатын орны бар.
Ата- ана баласына өз отбасын қадір тұтудан бастап, туған – туыс, Отан, Қазақстан деген ұғымдарды терең түсінгені, құрметтеп қарауға тәрбиелеу керек екенін ұғындыру.
Ата – ана жауапкершілігі бәрінен биік болмақ. Сондықтан ата – ана басты талапты өздеріне қойғандары жөн. баланың тәрбие алуына қоғамнан өз орнын табуына жағдай жасауына әрбір ата – ана педагогикалық әдіс -тәсілдерге сүйенгені дұрыс. [5]
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. «Бала мен балабақша» журналы, қыркүйек №3, 2002 жыл.
2. «Отбасы және балабақша» журналы, мамыр – маусым, №3 2003жыл.
3. «Бала тәрбиесі» журналы, тамыз №8, 2004 жыл.
4. «Өзін – өзі тану» журналы, қаңтар №1, 2010 жыл.
5. Ғаламтор ақпараттары.