Жабанова Самал Тергеусизовна
Жамбыл обл, Т.Рысқұлов ауданы, Балалар мен жасөспірімдер орталығының педагог-психологы

ҚазақстанРеспубликасының«Білімтуралы»заңындаайтылған: «Әрбаланыңжекеқабілетінеқарайинтеллектуалдықдамуынакөңілбөлу, жекетұлғаныңдарындылығындамытуқажет»жалпықабілеттідамытужолдары :

·        Туабіткенқасиетіндамыту.

·        Ата-анаотбасыныңқолдауы.

·        Оқушыменұстазарасындағықарым- қатынас.

·        Ұстазбіліктілігі, мектептегіоқытументәрбиелеудеңгейі.

·        Психологиялыққолдау.

 

ПедагогикалыққолдауӨсуінежәнежетілуінежағдайжасауБаланыңөзіндіктанымдықжәнеөмірліктәжірибеалумүмкіндігінберуӨзісініңсубьектісіболумүмкіндігінберу, жекетанымдықтәжірибесіндамыту.

 

Дарындылықтыңбастыерекшеліктері: Ерекшезейінділік,жинақтылық,күрделіақыл-ойжұмысынаәрқашандайынтұрады. Еңбеккежұмылушылығытанымаясыөтекеңболадыойлаубелсенділігіасатұрақты. Дарындыбалалардыңадамгершілікдамуы,қабылдауы, өзіндіктанымыөтенәзікқиялдарыкең. Көтеріңкікөңілкүйді, жағымдыпсихологиялықахуалдыжақсыкөреді. Кішкенекездешыдамсызболады. Әділетсіздіктікөтермейді, өзінежәнеқоршағанадамдарғаталапқоябіледі.

 

Дарындыбалалардыанықтаудыңмынадайұстанымдарытұжырымдалды: баланыңқызығушылығыменбейімділігінебарыншасәйкескелетінқызметаясындабаланыңіс-әрекетінеталдаужасау. Дамытушылықықпалетеотырып,баланыңпсихикалықкедергілерінжоюғамүмкіндікберетінтренингтікәдістердіпайдалану. Баланыңдарындылықбелгісіноныңпсихикалықдамуыныңнақтыдеңгейіндеғанаемес, сондай –ақоныңболашақтағыдамумүмкіндігіндеесепкеалаотырыпбағалауЖұмыснәтижесінталдау,бақылау,әңгімелеу, мұғалімдермената- аналардыңсипаттамалықбағалары. Түрліақпараталукөздерінпайдаланып, балақабілеттерінкеңкөлемдеқамтуғамүмкіндікберетінбаланыңмінез-құлқыменіс- әрекетінжан-жақтыбағалаудыңкешендісипаты. Білімжүйесіндежаңашамазмұнберуарқылыжан-жақтыдамығаншығармашыл, руханиой-өрісікеңжекетұлғанытәрбиелеуміндетітұр.

 

Дарындылыққабілеттіөшіруқаупінтудыратынфакторлар:балағаеркінойбостандығыныңберілмеуі, өзініңішкіәлемінтанытабілмеуі, «Меннің» жоқтығы,ішкімазасыздықтанқорғанумақсатындақиялғаберілу,танымдыққажеттілігінелемеу,баланыңбасқаныңойынаншықсамдепмақсатқоюы.

 

ГильфордпенТорренстіңдарындыбаланыңшығармашылықойлауынбағалаукөрсеткішіикемділік,сонылық, дәлдік,шапшаңдық.

 

Проблеманышешугеқалайкөмектесугеболады? Анықталғанпроблемағабайланыстыбалаларғажекекөмек. Дарындыоқушыменәңгімежәнебіргекөмекжоспарынқұру. Эмоционалдық – сезімөрісібойыншатүзетутренингтерінөткізу.  Өзінбағалаудықалыптастыру.Оқушыныңөзітуралыхабарментанысболуы.  Қарым-қатынасфункциясыменжәнекоммуникативтікдағдыныдамыту.

 

Ойлау процесін дамытуға арналған жаттығулар:
Танымдық процестерді түзету және дамыту тренингі:
(орта және жоғары буын оқушыларына арналған)
1.«20 сөзді есіңде сақта»
1 минутта 20 сөз оқылады да, сол сөздерді еске сақтау ұсынылады. Сөздерді бірақ рет оқу керек:

1. сүлгі                                                               14. жылан
2. қоян                                                                15.қияр
3. теледидар                                                       16. күн
4. шам                                                                 17. түбір
5. жүзім                                                              18. сағат
6. шелки                                                             19. қалып
7. тесік                                                                20. шелек
8. шемішке
9. дәрі
10. көңіл-күй
11. фантик
12. парта

13. ұя