Апиева Сания Ешмухамбетовна

Батыс Қазақстан облысы әкімдігі білім басқармасының Бөрлі ауданы білім беру бөлімінің “Балалар музыка мектебі””МКҚК домбыра класының оқытушысы

Шығармашылық есеп тақырыбы:

“Жас музыканттардың орындаушылық шеберліктерінің өсуіне ықпал ету”

                  Мақсаты: «Жас таланттың бойындағы өнердің көзін ашу»

      Педагогикалық қызметіме өзіме келесі міндеттерді қоямын:

есту қабілетін дамыту (интонациялық, үйлесімді) және ырғақ сезімін дамыту;

өз бетімен жұмыс істеу дағдыларын және концерттік орындаушылық дағдыларын дамыту;

әр оқушының музыкалық қабілетін, зияткерлік, шығармашылық және адамгершілік әлеуметін ашу;

оқушылардың ынтымақтастық тәжірибесін, оның ішінде ересектермен бөлісуіне ықпал ету;

жаңа педагогикалық технологияларды, оқытудың тиімді әдістерін қолдану.

Жұмыс мазмұны:

ауызша түсіндіру;

есту, ритм, есте сақтау қабілеттерін дамыту бойынша жұмыс;

парақтан оқу;

шығармашылық тапсырмаларды орындау (есте таңдау,  әуенге арналған өлеңдер құрамы, тасымалдау,  пьесаларға сурет салу);

кішігірім пьесалар мен этюдтерді, гамма мен жаттығуларды  зерттеу;

концерттерге қатысу, кейіннен талқылау;

Өзектілігі:

Жаңа технологияны меңгерту және қосымша тапсырмалар беру негізінде, логикалық ой-өрісті қамту.

 Кабинетте оркестрдің құрамына кіретін аспаптар, әдістемелік оқу құралдары, компьютер, электронды материалдар, аудио жазбалар бар.  Сабақтарымда оқытудың әртүрлі әдістер мен формаларды қолданамын. Компьютерлік “MuseScore” бағдарлама арқылы түрлі аспаптарға арналған партитураларын жаңартылған түрде еңгізіп, түрлендіру арқылы midi форматта сақтап, басқа компьютерлік ойнатқыштарда ойнатып, мүмкіндігінше әрлеуге және қосылып орындай алады. Соло партиясын  ұялы телефонға еңгізу арқылы оқушылар үй жұмысын  дайындық барысында қолдана алады. Оқытушының ықпалымен “MuseScore” ноталық бағдарламасының ұтымды тұсы оқушыны шығарма орындау барысында ансамбльді сезіну қабілетін дамытуды көздейді. Компьютерлік “MuseScore” бағдарлама арқылы  оқушыларға шығарманы орындау жөнінде теориялық және практикалық білімдері артады. Ойын-сауық элементтерін қолдана отырып, оқушылардың бастапқы жаттығулар кезеңдерінде орындаушылық шеберліктерін дамытуға мысалы: шағын халық шығармалары, Шуман, Тілендиев, Үсенов және басқа композиторлардың музыкасымен арқылы оқушылардың қызығушылығын ояту, олардың қимыл-қозғалысын саналы түрде басқаруға және аспапта еркін  отыру жағдайын бақылауға үйрету. Мұның бәрі сабақтарды қызықты және эмоционалды етеді. Менің ең маңызды міндетім – әр жеке оқушыны оқыту мен тәрбиелеудің тиімді әдістерін үнемі іздестіру, қажетті дағдыларды дамыту, жас орындаушылардың кеңінен дамуына жағдай жасау. Мен үшін ең бастысы – әр балаға қолды дұрыс қоюды, дұрыс отыруы, табиғилық пен жеңілдікті, таза дыбыс шығаруды, музыкалық нотаны үйретіп, аспаптарда ойнауды үйрету. Осылайша, шығармалардың техникалық қиындықтарды жеңудің түрлі әдістерін таңдаймын. Репертуар таңдауда оқушылардың ерекшеліктерін, жасын, эмоционалды, физиологиялық табиғатын ескере отырып құрастырамын. Сабақты монотонды, шамадан тыс жүктелуіне жол бермеуге тырысамын, қиын және оңай ауысатын, оқушылар шаршаған кезде, жұмыс түрін өзгертуге – музыка тыңдауға, интернет-ресурстардан алынған бейнеклиптерді қарауға, осы сабақтың тақырыбын бекіту үшін талдау жасаймын. Жүйелі және мақсатты түрде есте сақтауды дамыту жұмыстарын жүргіземін, мысалы, музыкалық нота оқығанда – ауызша ноталарды оқу, «Нотаны тап», «Үзілісті тап», «Паузаны тап» ойындарын өткіземін. Шығармаларды зерделеуде есте сақтау қабілетін дамыту – мазмұнды түсіну (музыкалық форма, құрылым). Есте сақтаудың бірінші міндеті – іс жүзінде ақыл-ой әрекеті. Оқушы бергенді түсініп саналы міндет етіп қоюды үйрену қажет. Біріншіден, жұмыс мәтінінің жалпы мағынасы аңықталады – парақтан оқу, ноталарды бірнеше рет ойнау. Содан кейін бұл мазмұнның қай жолмен берілетіні белгілі болады (шығарманың бөліктеріне немесе күйлерді буындарға бөлу). Көптеген музыкалық сөйлемдерден ортақ идеяны табуға және осы негізде оларды біріктіруді үйретемін. Таңдалған бөліктердің әрқайсысын атап, сандарды орналастырамыз. Әр бөліктің атауы – шығарманың негізгі идеясын ашуға көмектеседі. Бұл жұмыс есте сақтауды күшейтіп қана қоймайды, сонымен қатар музыкалық сауаттылықты, шығарманы жаттау жылдамдығын арттырады. Менің оқушыларым ойнауды, есте сақтауды, парақтан оқуды, ырғақты, нотаны дауыстап айтуды игеріп, ансамбльде ойнағанда оңай жеңе алады. Жұмыс барлық қазақ ұлт аспаптар бөлімінің оқытушыларымен бірге жүзеге асырылады, онда біз себептерді табамыз, оларды жоюға тырысамыз, қажет болған жағдайда кейбір кезеңдерді кешіктіреміз, тіпті тапсырмаларды да өзгертіп жеңілдетеміз. Оқытушылардан аспаптағы барлық пьесалар мен жаттығуларды аспап ойынымен суреттеймін, өйткені оқушы алдымен өз мұғалімінің ойының көшіруге тырысады. Ұжымдық музыкадағы ең қабілетті және тез әрекет ететіндер оркестрдің құрамында 2-ші сыныптан оқиды, ал оркестрге кіретін басқа аспаптарды – домбыра, прима, шертер және т.б. аспаптарды игеру қиын емес. Мысалы, сыныбымның  90% пайызы оркестр құрамына кіреді. Баланың өте белсенді интеллектуалды дамуы бірлескен музыка ойнауында да жүреді, оған шығармашылықтың ансамбльдік формасының көптеген тапсырмаларын орындау көмектеседі. Басқа  орындаушылармен қарым-қатынас жасау арқылы оқушының мәдениеті, ұжымшылдық сезімі және эстетикалық талғамы дамиды. 10 жыл бұрын мен «Жігер» оркестрін басқара бастағанда байқағаным (балалар оркестрге атауын өздері берген), олар әрдайым үлкен ықыласпен және жоғары жауапкершілікпен ойнайды. Бірлескен ойыннан туындаған эмоционалды жағдай байытады, оқушылардың дамуына және жеке суретші ретінде дамуына ықпал етеді. Осылайша, ансамбль шығармашылық формасы ретінде жас музыканттың жалпы орындау мәдениетінің өсуіне ықпал етеді. Оқушыларды бірінші сыныптан бастап әр түрлі байқауларға қатыстыруға жағдай жасаймын, жас дарынның бойындағы шығармашылық талпынысты арттыра отырып, дамуына қолдау көрсетіп, өркендеуіне ықпал жасаймын.

Оқушыларым әртүрлі деңгейдегі байқаулардың жеңімпаздары:

13.12.15 жыл –  “Планета талантов” қоры “Урал собирает друзей”

                             Халықаралық фестиваль-конкурсы  Орынбор қаласы

Телеугалиева Назерке

Куваншкалиев Әділ 3 сынып

3 сынып ІІ орын лауреат (дуэт)

24.04.16 жыл – “Планета талантов“ қоры.

Халықаралық фестиваль-конкурс    Орынбор қаласы

                                Оркестр “Жігер” І орын лауреаты

05.06.16 жыл -Халықаралық фестиваль-конкурс “Күншуақ”Алматы қаласы

Имашев Ерасыл  1 сынып І орын лауреат

Куваншкалиев Әділ ІІ орын                          Телеугалиева Назерке ІІ орын

18.11.16 — І халықаралық фестиваль-конкурс “Кең дала” Ақтөбе қаласы

                                 Телеугалиева Назерке 4 сынып  ІІ орын лауреат

Куваншкалиев Әділ 4 сынып ІІІ орын лауреат

Урангалиева Асель 4 сынып ІІІ орын лауреат

Бимагамбетова Мөлдір 3сын ІІІ орын лауреат

08.01.17 -XV Республикалық “Ақ көгершін” фестиваль-конкурсы

Оркестр “Жігер” ІІ орын лауреат

01.02.10.-17  Республикалық фестиваль-конкурс “Дала сазы”Орал қ-сы

Оркестр “Жігер“ Гран-при

04.05.17- Облыстық Балалар шығармашылық «Балдәурен»  конкурсы

                           Андыбаев Чингиз 6 сынып    ІІІ орын лауреат

  01.05.18 -Халықаралық фест-конкурс”Сәлем, Астана” Астана қаласы

               Кәкім Бекарыс   І орын лауреат                  Имашев Ерасыл        І орын лауреат

                  Куваншкалиев Әділ   ІІ орын                                Кәкім Бағлан ІІІ орын лауреат

17.02.19-Республикалық “Ұлы дала  ұрпақтары” Орал қаласы

                                            Кәкім Бағлан 2 сынып 1 орын лауреат

21-22.02.19- Облыстық 52-ші “Жас музыкант” байқауы.  Орал қаласы.

Кәкім Бекарыс  І орын лауреат

Сүйемелдеуші Свешникова Наталья Николаевна

                                   “Жігер” ансамблі  ІІ орын лауреат

13.05.19 – Республикалық   “Жұлдызды қолтаңба” байқауы . Орал қ-сы

               Кәкім Бекарыс І орын  лауреат             Имашев Ерасыл І орын лауреат

                 Кәкім Бағлан ІІ орын лауреаты     Куваншгалиев Әділ ІІ орын лауреаты

Әбілдә Нұртілек  ІІІ орын лауреаты      Бимагамбетова Мөлдір ІІІ  орын

                                    Истаев Сұлтангерей  ІІ орын  дипломаты

2019 жылы 01 желтоқсанда Орынбор қаласында өткен

халықаралық фестиваль-конкурс “Урал собираем друзей”

Кәкім Бекарыс мен Бимагамбетова Мөлдір  ІІ орын лауреат иегерлері

 Абилда Нұртілек ІІІ орын лауреаты атанды

Республикалық “Дала сазы” байқауы..07.122019ж.  Ақсай қаласы

Ансамбль “Жігер”-Гран При

Имашев Ерасыл- Гран При

Домбырашылар ансамблі -І орын

Бимагамбетова М- І  орын

Истаев Сұлтангерей – І орын

Әбілдә Нұртілек -ІІІ орын

Ансамбль “Өрлеу”- Арнайы жүлде

         Жұмысымды үнемі алға жылжуды, озық тәжірибені игеруді және жетістіктерге жетуді талап етудемін.

Өзімнің жетістіктерім:

         2016-2019 оқу жылдарының аралыңында 2 Облыстық, 4 Республикалық және 10 Халықаралық  деңгейдегі “Алғыс хат” пен “Диплом”-дармен марапатталдым.

Бір сөзбен айтқанда,  әр оқытушыға оқытудың әртүрлі кезеңдерінде кез-келген мәселе бойынша шығармашылық, педагогикалық көзқарас қажет. Сабағымдағы оқытудың бастапқы кезеңі – бұл негізгі орындаушылық шеберлік,, оқытушы мен оқушының өзара түсінігін қалыптастыру кезеңі ғана емес, сондықтан кәсіби шеберліктен басқа, әр оқытушы жақсы психолог болуы керек. Бұл оқушының мінезінің мықты жақтарын тереңірек ашуға, онымен тығыз байланыс орнатуға, сенімге ие болуға көмектесетіні  өте маңызды құрал. Менің басты міндетім – баланың ішкі жан дүниесін білу, жақсы мінез-құлық қасиеттерін дұрыс бағытта бағыттай білу, жағымсыз жақтарын жеңуге тырысу. Әр бала жеке тұлға, тек өзіне тән мінез бар. Осыған байланысты мен оқушылардың әрқайсысына жеке көзқарас табуға тырысамын, өз күшіне деген сенімділікті шабыттандырамын, оларды сәтсіздік кезінде жұбатуға тырысамын, кем дегенде кішкентай сәттілігіне мән беремін. Оқушыларға өте талаптымын, бірақ сонымен бірге мен олардың әрқайсысының қабілеттерін ескеремін. Мұндай көзқарас оқушыларға тәрбиелік мәні зор және олардың сабаққа деген қызығушылығын сақтауға мүмкіндік береді,тек қана сабақта емес,  олармен демалыс кезендерін бірге өткізуге дайынмын.

Облыс пен аудандық шараларға қатысудамыз:

2016 жылы қала күніне арналған шараға әріптестер, оқушылар және қаладағы домбырашыларды жинап, онын ішінде түлектеріміз де өз үлестерін қосты, 50 домбырашы болып Құрманғазының “Балбырауын” мен “Адай ” күйлерін жоғары дәрежеде орындап шықтық.

Қазақстандық танымал сатира актері, КВН ойыншысы, “Әзіл Әлемі” әзіл-ысқақ театрының директоры жерлесіміз Тұрсынбек  Қабатов облыс әкімі Алтай Кульгиновпен кездесу барысында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың “Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру” бағдарламасы аясында болашақ жасөспірімдерді патриоттық сезімін, елін, жерін, халқының тарихын ұмытпау, насихаттау, жастар өмірге шынайы көзбен қарап, өздері иелік ете алатын азаматтар болуы үшін оларға үлгі ұсынуымыз керек деп, облысымыздың бизнес өкілдеріне мектептерге домбыралар алып беруіне ұсыныс жасады. Сол ұсынысты бірінші үлесін қосқан өзіміздің жерлесіміз Батыс Өндіріс Құрылыс сервис  директоры Нұрсұлтан Айтжанұлын демеушілік көрсетіп 50 домбыра табыс етті. Жаңа жағдайда жаңғыруға деген ішкі ұмтылыс – біздің дамуымыздың ең басты қағидасы. Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, бір сөзбен айтқанда ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс.

                 Т.Қабатов,Н.Дарханов, аудан әкімі А.Халеловпен кездесу сәті  

 Рухани жаңғыру бағдарламасы аясында, Орал қаласында өткен Құрманғазы Сағырбай бабамыздың 200 жылдық мерей тойына арналған кең ауқымды күйшілер акциясы «Нағыз қазақ – домбыра» атты іс- шараның өтуіне және Рекорттық Гиннес кітабына енуіне өзім және оқушыларым 1700 қатысушылардың қатарын толтырып, 2018 жылдың 19 қыркүйек айында 1700 домбырашылардың бір мезгілде күйші Құрманғазы Сағырбайұлының «Балбырауын, «Адай» күйлерін орындауға  өз үлестірін қосты.

                                            Оркестрлер шеруі

                                              Аудандық шарларға қатысу сәттері

Жыл сайын жоспар бойынша ашық сабақтар мен әдістемелік баяндамаларды өткізудемін.

Ашық сабақ:

Н.Тілендиев  «Ата толғауы» поэмасынында

синкопа ырғағын талдау 01.04.2016 жыл

Облыстық семинар:

Дәулеткерей “Кероғлы”. Ансамбль мүшелерінің          

  бірге ойнау дағдысын жетілдіру және

шеберлігін шыңдау16.05.2017 жыл

Ашық сабақ: А.Жұбанов  «Қарлығаш» әні –

ансамбль сезіну 23.02.2018жыл

                           Ашық сабақ:  Құрманғазы “Саранжап” буындап үйрету  14.02.2019 жыл

“ШЕКСІЗ БІЛІМ БЕРУ” Республикалық фестивалінде педагогикалық идея тақырыбы “Ансамбль мен оркестр ұйымдастыру процесі”.

Бағыты:”Тамаша ұстаздың поэзиясы” – Шығармашылық  шеберхана 21.08.2019 жыл

         Өз жұмысымда оқу процесінің тиімділігіне қол жеткізу үшін мен педагогикалық мынадай өсиеттерді басшылыққа аламын:

• Баланы сол қалпында қабылдау. Менің оқытушы ретіндегі бастапқы ұстанымым – сенім, баланың әулетіне сенім, оның талантын, қабілеттерін іздеу және дамыту.
• Оқу мен тәрбие беруде әділ және дәйекті болу. Әділ болу дегеніміз – жеңісті көру, тіпті кішкентай болса да, баланың қарапайым әрекеті. Мұғалім үшін өз оқушыларының қабілеттерін көріп, таңдану және қуану өте маңызды.
• Музыкалық шығармашылыққа деген сүйіспеншілікті, осы шығармашылыққа деген құштарлықты тәрбиелеуде балаларға үлгі болу. Жетістіктері мен сәтсіздіктеріне жаңашырлықпен қарау, олар үшін жауапкершілікті сезіну.

Сыныптағы  білім сапасының мониторингі

      Ғабит Мүсірепов айтқандай: “Оқу – білімсіз өнер де жоқ, ақын болу үшін де, болмаса басқа түрлі өнерпаз болу үшін де, ең алдымен білім керек” әлі күнге дейін кітапханада жұмыстануды жақсы көремін. Баяндама, ашық сабақтарыма т.б. шара өткізу алдында барлық мәліметтерді кітапханада іздестіремін, аудандық кітапханаларымен тығыз қарым – қатынастамын. Кітапханашылар  қатысуымен  сабақтарымды өткізіп, кітапханашылардың  шараларына оқушылармен жие қатысып тұрамыз.

Қорытындылай келе, ойнаудын дұрыс бағыты дайындықтың алғашқы кезеңінен бастап, оқытушы мен оқушыдан үлкен шыдамдылықты қажет етеді, өйткені болашақ аспапты орындаушы барлық техникасын қалыптастыру ұтымды және еркін құрылғының мүмкіндігіне байланысты.

Өнер өскелең ұрпақтың өмірін бақытты әрі табысты ететініне сенімдімін. Музыкамен айналасу позитивті көңіл күй береді, музыка адамдарды әртүрлі жағдайларда түсінуге көмектеседі. Қарым-қатынас, өнер туралы жаңа білім біздің түлектерімізге жол тауып, болашақта биік шыңдарды бағындыруға көмектеседі Мектептегі 24 жылдық еңбек тәжірибиемнің арқасында мен күн сайын сенімдімін: көп нәрсе оқытушыға байланысты. Менің түлектерім музыка саласын жалғастыруда: олардың бәрі тікелей аспап бойынша менде оқымаса да, олар оркестрдің ең озық орындаушылары болды: Дендербаева Айя қобыз аспабы бойынша 4 курс студенті мен  Урунбаева Данэля-академиялық вокал 2 курс студенті Нұрсұлтан қаласындағы Қазақ Ұлттық Өнер Университетінің колледжісінде дәріс алуда, Төлегенов Нұрбек Чайковский атындағы музыка колледжінің 1 курс студенті), Кәкім Баянсұлу Орал қаласындағы Құрманғазы атындағы музыка колледжінің 2 курс студенті, ал Даулетова Бибинур казіргі уақытта  әріптесім.

 Оқушылардың қалай өзгергенін, жақсарғанын, білімді, құзыретті болғанын көру өте  қуантады… қуанышты