Халықтың нәсілдік және ұлттық құрамы (10 класс)
Айтмаганбетов Дәурен Лайықұлы
Ақтөбе қаласы №8 орта мектебінің
география пәнінің мұғалімі
Презентацияны көшіру
Мақсаты:
Білімділік: Дүние жүзі халқын нәсілдік құрамы, ұлттық құрамы туралы білімдерін тереңдету. Қалыптасу және дүние жүзінде таралуы туралы түсінік беру.
Дамытушылық: халықтың ұлттық және нәсілдік құрамына қарай карта бойынша топтастыра келе, картамен жұмыс жасау дағдыларын арттыру.
Тәрбиелік: Әлем халқы туралы білім бере отырып, өз халқын сүюге және өзге халықты, ұлтты құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас сабақ
Әдіс-тәсілдері: баяндау, сұрақ-жауап
Ұйымдастыру формасы: фронтальді
Көрнекілік: Дүние жүзінің саяси картасы, интербелсенді тақта
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру
Оқушылармен амандасу, түгендеу, сабаққа дайындығын бақылау.
ІІ Үй тапсырмасын тексеру
Халықтың жастық-жыныстық құрамы және еңбек ресурсы.
Оқулық мәтініндегі сандық мәліметтер негізінде Жер шары халқының қазіргі жастық құрамын бейнелейтін дөңгелек диаграмма құрастырып, оны 11-сызбанұсқадағы жеке елдерге қатысты мәліметтермен салыстырыңдар.
ІІІ Жаңа тақырыпқа көшу
Жаңа тақырыпқа көшу үшін алдымен мынадай сұрақтар қойылады:
Жер шары халқын қандай принцип негізінде топтастырады?
Адамзат қандай нәсілдерге жіктеледі?
Нәсілдер арасындағы айырмашылықтар немен түсіндіріледі?
IV Жаңа тақырыпты меңгерту
нәсілдер — адамдардың сыртқы бет-бейнесінің ұқсас белгілері (түсі, шашының сипаты, бет әлпеті, бас сүйегінің пішіні, дене тұрқы және т.б.) бойынша біріктірілетін топтары
Тарихи-географиялық жағдайларға байланысты нәсілдер арасында араласу болған. Ұзақ уақыт бойы нәсілдердің қарқынды байланыс жасауы нәтижесінде айрықша аралық және аралас нәсіл топтары қалыптасқан. Олар дүниежүзі халқының 30%-ын құрайды.
Мысалы, еуропалық нәсілдің оңтүстік тармағы мен африкалықтардың аралығында бет-әлпеті мен бас сүйегі еуропалықтарға, ал түсі мен шашы қара нәсіл өкілдеріне ұқсайтын эфиоптар пайда болған
Этнос немесе халық – тілі мен атақонысының, шаруашылық сипаты мен мәдениетінің ортақтығы негізінде тарихи қалыптасқан және бірыңғай ұлттық санаға ие адамдардың қауымдастығы.
Ағылшындар ұлт ретінде XVI ғасырда қалыптасса, орыстарда бұл процесс XVII – XVIII ғасырға дейін созылды.
Этностар саны шамамен 3-4 мыңдай…
Жер шары халқының 43%-ын он ірі этностар құрайды.
Ірі этност – Қытай
V Тақырыпты бекіту
Нәсілдік белгілердің пайда болуына табиғи орта қалай әсер етеді? Жауаптарыңды экваторлық нәсілдің басты белгілері негізінде дәлелдеңдер.
VI Қорытынды.
Жалпы сабақтың кемшіліктері мен жетістіктерін айту
VIIҮйге тапсырма
- 23 Халықтың ұлттық және нәсілдік құрамы
Тарих сабағынан алған білімдерің мен баспсөз материалдарын пайдаланып, соңғы жылдары қай мемлекеттерде ұлт араздығына қатысты оқиғалары болғанын анықтаңдар.
VIII Бағалау