Бельгибаева Гульнура Толеутаевна
Тәрбиеші
Павлодар облысының білім беру басқармасы,Екібастұз қаласының білім беру бөлімі, «№3 санаториялық сәбилер бақшасы» КМҚК

Түсінік хат

      Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарт талаптары жүзеге асырылуда. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 14 қазандағы №422 бұйрығымен Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Үлгілік оқу бағдарламасынның мазмұнына сүйене отырып, мектепке дейінгі 5 жастан  бастап балаларды жан-жақты, толыққанды дамуына, олардың физикалық және психикалық денсаулығын сақтауына, сонымен қатар мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың басты мақсаттарын шешуге бағытталған.

 Бұл бағдарлама Қазақстан Республикасындағы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуына сай 5 жастан бастап, балалардың мүмкіншіліктерін ашуға бағытталған:

– физикалық қасиеттерді дамыту;

– коммуникативтік дағдыларды дамыту;

– танымдық және зияткерлік дағдыларды дамыту;

– шығармашылық дағдыларын, зерттеу іс-әрекетін дамыту;

– әлеуметтік-эмоционалды дағдыларды қалыптастыруға ықпал ету бойынша («Физикалық», «Коммуникативтік», Танымдық», «Шығармашылық», «Әлеуметтік») жүзеге асып, МЖМБС талаптарына сай болуына көңіл бөлініп отыр.

Жыл сайын бала дамуында, өз құралпастарының қатарынан қалып бара жатқан бала саны көбейіп келеді. Адамның қолы- ол бір құрал іспеттес, қол баланың дамуына әсерін тигізеді.

Тәжірибеге сүйенсек, бала мектеп табалдырығын аттағанда (6-7) жас 70-80 пайызы саусақ маторикаларының жеткілікті дамымағанын көреміз.

Саусақтарының әлсіздігі, нашар дамығаны, жазуларының нашарлығына, ұзақ уақыт жаза алмауларына әкеліп соғады.

Саусақ моторикаларының нашар дамуы көбінесе ауырушаң, кіші кезінен балабақшаға бармаған балаларда көп кездеседі. Сондықтан да  мен «Шығармашылық» білім беру саласынан «Он саусақпен өрейік» (баумен өру) –ді кіргізуге ұйғардым.

Баумен өрудің мақсаты:

Өрудің   бала тәрбиесінде алатын маңызы өте зор.

Өру арқылы баланың саусақ моторикалары дамиды, ой-қиялы артады, эстетикалық талғамдары қалыптасады.

Міндеттері:

1. Өрім түрлерінің техникалық дағдылар мен іскерліктерін қалыптастыру.

2. Шығармашылық іс-әрекет процесіне, көркем шығармалары мен қазақ халқының және өзге де халықтардың шығармашылығына эмоционалдық қарым-қатынастарын білдіруге тәрбиелеу.

Мазмұны:

Өрім өру қасиеттерімен таныстыру: өру жұмсақ материалдардан қолмен шалып,біріктіру арқылы бұйым жасау.

Макраме тоқу технологиясы , әр түрлі жуандықтағы жіптер, баулар,таспалар,ширатылған жіңішке жіптер,керамикалық,ағаш және моншақтар,сақиналарды қолдана тоқу тәсілдерін  қолдана отырып, өруге үйрету.

Бауды  алақан арасында және түзу жазықтықта бөліп,қолмен шалу арқылы өрнектеп тоқу іскерліктерін жетілдіру.

Белгілі ретпен орналасқан әртүрлі түйіндердің  көмегімен тоқу,түйіп тоқу арқылы  түрлі өрнек шығару,дұрыс орналастыру, қатынастарын сақтау, бір-бірімен біріктіру тәсілдерін көрсету.

Жұмсақ материалдардың артықшылығы:

1. Көп шығын шығармай, өзіңізге керек уақытта дайындап алуға болады.
2. Тез жуылады, дақ қалдырмайды.
3. Қолмен ұстауға қауіпсіз.
4. Өргенде қолға жабыспайды.
5. Кептіруге болады.
6. Боялған жіптермен жұмыс істеуге болады, дайын жіппен сурет салуға қолайлы
7. Баумен жасалған бұйымдарды  қорықпай қолдануға болады
8. Ұзақ мерзімге сақталады.

Макраме тоқу әдісімен өру тәсілі  балабақша тәрбиеленушілеріне өте қолайлы.

Өру түрлері

-Бисерден өру

-Газет түктерінен өру

-Сабаннан өру

-Макраме

-Таспадан өру                                                          

-Өсімдік сабағынан өру (ши тоқыма)

Макраме – бізге Ежелгі Шығыстан келген түйін тоқу техникасы. Оны бір кездері теңізшілер түйін тоқу және теңіз арқандарын байлау үшін пайдаланған. Ресейде макраманың танымалдылығының шыңы 20-шы ғасырдың 70-90 жылдарында болды: сол кездегі әрбір әйелдер басылымында өрілген гүл құмыраларын, сәндік панельдерді, сөмкелерді, зергерлік бұйымдарды және тіпті киімдерді табуға болады. Сонымен қатар, балаларға арналған шығармашылық макраме үйірмелері пайда болды, олар тоқуды үйренді. Бірақ бүгін қызығушылық аздап сөнді: гаджеттер қолөнер бұйымдарын алмастырды.

Неліктен балаға макраме үйрету керек?

Макраме – мектеп жасындағы балалар үшін де, мектепке дейінгі жастағы балалар үшін де пайдалы әрекет: ол ұсақ моториканы (екі қолды), зейінді және шығармашылық қабілеттерді тамаша дамытады. Күрделі композицияларды тоқу баланы мектепке дайындауға көмектеседі, онда ол геометрия мен суретті оқиды.

Тоқу үшін  не қажет?

*Арнайы жіптер: шпагат, сизаль, мулине, былғары және мата баулары. Олар өте мықты және жақсы иілу керек.

*Тірек ретінде жастықша немесе екі жақты скочь

* Жіптерді бекітуге арналған түйреуіштер

* Қайшы.